Urban Platform – City OS: nieuwe concepten ten dienste van #Smartcities

De concepten Urban Platform en City OS worden steeds meer geciteerd in de vaklitteratuur, waarbij men ze voorstelt als het traject dat steden en gemeenten moeten volgen om “smart cities” te worden. Het concept van een digitaal platform is niet nieuw en wordt al jaren gehanteerd door grote wereldspelers, maar de begrippen ‘openheid’ en ‘interoperabiliteit’ die er nu aan verbonden worden, zijn dat ongetwijfeld wel.

Het concept van een centraal digitaal platform dat enkele jaren geleden opgang maakte, had voornamelijk te maken met technologie, meestal eigendom van één enkele grote speler die alle gemeentelijke werkingsprocessen voor zijn rekening nam en een gecentraliseerde "cockpit" bood om alle stromen en KPI’s van de gemeente te monitoren.

Hoewel dat model aantrekkelijk is, heeft het ook zijn beperkingen.  Vooreerst gaat het vaak om een aanzienlijke investering, want het vereist de implementatie van een omvangrijke infrastructuur in eigendom.  Bijgevolg is het model onbetaalbaar voor middelgrote steden en gemeenten, en dus ook voor de meeste Belgische steden en gemeenten.  Er is niet alleen het financiële aspect, steden kunnen ook het gevoel hebben dat ze de controle kwijt zijn over de processen en gegevens die worden toevertrouwd aan en beheerd door een private partij.  Het is alom bekend dat de gegevens die door de gemeenten en hun inwoners worden gegenereerd, waardevol en felbegeerd zijn.  Steden en gemeenten zijn zich daarvan bewust en nemen de controle over hun gegevens geleidelijk aan zelf weer in handen.

Met welke basisprincipes moeten we rekening houden om die dynamiek tot stand te brengen? Het betreft namelijk meer een dynamiek en een strategie dan een technische implementatie.

De eerste uitdagingen situeren zich op het niveau van de gemeente, want men moet alle diensten overtuigen om hun gegevens vrij te geven, ook al denken ze op voorhand dat dit niet echt van belang is.  Het formaat en de kwaliteit van de gegevens zijn eveneens essentieel, maar ze mogen gegevensuitwisseling niet in de weg staan.

Vanuit technisch of technologisch perspectief lijkt de installatie van een Enterprise Service Bus (ESB) een basisvoorwaarde om de interoperabiliteit van de gebruikte oplossingen mogelijk te maken.  Die ESB is een techniek die communicatie toelaat tussen applicaties die niet zijn ontworpen om samen te functioneren.  Deze infrastructuur wordt dan de belangrijkste interface van uw architectuur; men zou de ESB de ruggengraat van uw "operating system" of City OS kunnen noemen.  Die architectuur wordt al veel toegepast en is uitvoerig getest binnen grote private en multinationale organisaties, en is vooral van groot nut in het kader van een stad of regio die voor dezelfde uitdagingen op het vlak van integratie en communicatie staat.

De hiernavolgende architectuur is toegepast in een grote Europese stad, waar men naast de ESB ook enkele grote building blocks vindt, zoals een identificatie- en beveiligingsmodule, een semantische module en een beschrijving van de processen.

Tot slot wijzen we erop dat iedere actor van het ecosysteem Application Programming Interfaces (API’s) moet aanbieden die de uitwisseling van gegevens tussen applicaties veel gemakkelijker maken.  Ieder nieuw bestek vanwege het bestuur zou de aanbieders van oplossingen moeten verplichten hun gegevens via een API toegankelijk te maken.

U zult wel begrijpen dat de installatie van een robuuste, open en evolutieve architectuur, zonder dat alle building blocks noodzakelijkerwijze inbegrepen zijn, een grote uitdaging vormt voor het digitale platform van de stad van de toekomst.